The aim of this study was to compare the efficacy of preemptive analgesia with fentanyl or ketamine in women undergoing mastectomy for breast cancer. ASA I-II, 47 women scheduled for mastectomy were included in the study. For all patients, anesthesia was induced with thiopentale, vecuronium and maintained with O2: N2O (30: 70) + isoflurane. Heart rate (HR), mean arterial pressure (MAP), peripheral O2 saturation (SpO2) were monitored. After the induction of anesthesia, the patients were randomly divided in three groups: Group K (n=16) received 1 mg/kg ketamine, while group F (n=16) received 1 µg/kg fentanyl before the skin incisions and after excision of the specimens. Group P received isotonic saline at sametimes. No other analgesic drugs were used intraoperatively. HR, MAP, extubation times, emergency times, respiration rate, SpO2, side effects were recorded and postoperative pain was evaluated by visual analogue scale (VAS; 0-10) and verbal rating scale (VRS) in the recovery room at full emergence (0), 1st, 2nd, 4th, 12th and 24th hours. Postoperative analgesic requirements (meperidine) were recorded. The comments of anaesthesiologist and patients about postoperative period were also evaluated. There were no differences in weight, age, emergence times, extubation times. Hemodynamic and respiratory parameters, VAS and VRS scores and meperidine requirements were similar at all times between the group K and F. The increase of postoperative nausea and vomiting in group F was significantly higher than group P but was similar between group K and P and group K and F (p<0.05). As a conclusion, both ketamine and fentanyl have premptive effects in patients undergoing mastectomy but we think that analgesic effects are probably due to administirating ketamine and fentanyl both before surgical incision and before wound closure.
Keywords: Preemptive, ketamine, fentanyl, mastectomyBu çalışmada, meme kanseri tanısıyla modifiye radikal mastektomi operasyonu geçirecek kadın hastalarda insizyon öncesi ve intraoperatif dönemde preemptif olarak verilen fentanil ile ketaminin postoperatif analjezik etkinliklerini karşılaştırmayı amaçladık. ASA I-II grubu 47 kadın hasta çalışmaya alındı. Tüm hastalara tiyopental ve vekuronyum ile anestezi indüksiyonu yapıldı ve O2: N2O (30: 70) + izofluran ile idame sağlandı. Tüm hastalarda kalp atım hızı (KAH), ortalama arter basıncı (OAB) ve periferik oksijen saturasyonu (SpO2) monitorize edildi. Anestezi idüksiyonundan sonra hastalar üç gruba ayrıldı Grup F’ye (n=16) cerrahi insizyondan bir dakika önce ve meme kitlesi çıkarıldıktan hemen sonra 1 µg/kg fentanil i.v. bolus verilirken, grup K’ya (n=16) aynı zamanlarda 1 mg/kg ketamin iv. bolus ve grup P’ye (plasebo grubu) (n=15) her iki ilaçla benzer volümde serum fizyolojik verildi. Operasyon süresince başka analjezik kullanılmadı. Tüm hastalarda KAH, OAB, solunum sayısı (SpO2), ekstübasyon zamanı, ilk anlamlı diyalog kurulabilme zamanı (KKZ) (0 zamanı), yan etkiler ile 24 saatte vizüel ve verbal analog skala (VAS ve VRS) ile postoperatif ağrı, 0 zamanı ve 1., 2., 4., 6., 12., 24. saatlerde kaydedildi. Toplam meperidin tüketimi kaydedildi. Ayrıca hasta ile anesteziyoloğun postoperatif döneme ait yorumları kaydedildi. Gruplar arasında yaş, ağırlık, ekstübasyon ve kooperasyon zamanları benzerdi. Grup K ve F arasında hemodinamik, solunumsal değerler ile VAS, VRS ve meperidin tüketimleri benzer iken grup P’de bu parametreler diğer iki gruptan belirgin olarak farklıydı. Grup F’de kusma grup P’den fazlaydı, ancak postoperatif bulantı kusma oranı grup K ile F arasında ve grup K ile P arasında benzerdi. Her iki ilacın da mastektomi operasyonlarında preemptif olarak etkin olduğu ancak bunda insizyon öncesi kullanımlarının yanı sıra yara kapanmasından önce de verilmiş olmalarının etkili olduğu düşünüldü.
Anahtar Kelimeler: Preemptif, ketamin, fentanil, mastektomi