In this study, for postoperative pain management of 40 patients who were operated for lumbal scoliosis, spondylolystesis and spondylolysis, a catheter was placed into the epidural space,during intraoperative period. By this way bupivacaine+morphine or bupivacaine+clonidine were administered and compared for analgesic, haemodynamic and side effects. In all patients premedication, induction and maintenence of anesthesia were similar. After awakening and neurologic examination, in group I, patients received bupivacaine % 0.125+morphine 2 mg; in group II; bupivacaine % 0.125+1 mcg/kg clonidine; in 10 ml volume of % 0.9 NaCl, via the catheter. Pain (NRS), haemodynamic, respiratory and side effects were noted at: the begining of the postoperative period (0. min.), 30. min. and 1., 2., 6., 12. and 24. hours respectively. 2 mg of morphine was applied from the catheter when needed and total morphine requirements were noted. Data were evaluated statistically; while NRS and haemodynamic results were lower in group II, respiratory values were equal. Analgesia time and side effects were higher in group I. In conclusion, as both combinations were effective and safe in postoperative pain management via an epidural catheter, bupivacaine+clonidine may be an alternative to morphine+bupivacaine
Keywords: Postoperative analgesia, epidural catheter, bupivacaine, morphine, clonidineBu çalışmada, lomber skolyoz, spondilolistezis ve spondilolizis operasyonu geçiren toplam 40 hastada postoperatif analjezi amacıyla intraoperatif dönemde epidural aralığa kateter yerleştirilmiş ve kateterden uygulanan bupivakain+morfin ile, bupivakain+klonidinin; analjezik etkinlik, hemodinamik ve yan etkiler açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Hastaların hepsinde premedikasyon, anestezi indüksiyon ve idamesi aynı olup, uyandırma ve nörolojik muayeneden sonra, kateterden I. gruba % 0.125 bupivakain+2 mg morfin; II. gruba % 0.125 bupivakain+1 mcg/kg klonidin, % 0.9 NaCl içinde, 10 ml volümde uygulanmıştır. Başlangıç (0.dak) ve 30. dak ile 1., 2., 6., 12. ve 24. saatlerde ağrı (NRS), hemodinamik ve solunumsal parametreler ile yan etkiler değerlendirilmiştir. Ek analjezik gerekince, kateterden 2 mg morfin uygulanmış ve toplam dozu kaydedilmiştir. İstatistiksel değerlendirmede; NRS ve hemodinamik veriler II. grupta daha düşük, solunumsal veriler farksız bulunmuştur. Analjezi süresi I. grupta daha uzun, yan etkiler de I. grupta daha yüksek bulunmuştur. Sonuçta, her iki kombinasyonun postoperatif analjezi amacıyla epidural yoldan uygulanmasının etkili ve güvenli olduğuna, böylece bupivakain+klonidinin bupivakain+morfine bir alternatif olabileceğine karar verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Postoperatif analjezi, epidural kateter, bupivakain, morfin, klonidin