Amaç: Bu çalışmanın amacı, yoğun bakım ünitesinde yatan mekanik ventilatöre bağlı hastalarda, ağrılı işlemler esnasında, taşınabilir kızılötesi pupillometre, yoğun bakım ağrı gözlem ölçeği (CPOT) ve yaşamsal bulgulardaki değişiklikleri inceleyerek, bu yöntemlerin ağrı varlığını saptama konusundaki etkinliklerini karşılaştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Yoğun Bakım Ünitesinde yatan, 18–75 yaş arası, mekanik ventilatöre bağlı, sözel ağrı bildirimi yapamayan 50 hastada ağrılı uyaran olarak tanımlanan endotrakeal aspirasyon ve pozisyon değişikliği uygulamaları esnasında vital bulgu değişimleri, CPOT değerlendirmeleri ve taşınabilir kızılötesi pupillometre cihazı ile ağrı değerlendirmesi yapıldı.
Bulgular: Çalışmada, ortalama yaşları 57,4±17,9 yıl ve %48’i erkek olan 50 hastaya ait veriler değerlendirildi. Hastaların sistolik, diyastolik ve ortalama arteriyel basınç ve kalp hızı değerlerinin; CPOT skorlarının ve pupillometrik ölçümlerin aspirasyon ve pozisyon değişikliği anında anlamlı yükselme gösterdiği ve daha sonraki ölçümlerde aspirasyon öncesi değerlere geri düştüğü tespit edildi (p<0,05). Pupillometrik ölçümlerden nörolojik pupil indeks skorlarının ise ağrılı uyaran anında anlamlı düşüş gösterdiği ve sonrasında normale döndüğü belirlendi (p<0,05).
Sonuç: Taşınabilir kızılötesi pupillometrik ölçüm cihazı kullanılarak değerlendirilen pupil çapı değişikliklerinin yoğun bakımda tedavi edilen, mekanik ventilasyon desteğindeki, sözel iletişim kurulamayan hastalarda ağrı değerlendirmesinde etkin ve güvenilir bir şekilde kullanılabileceği belirlendi.

Amaç: Bu olgu kontrol çalışmasının amacı, fibromiyalji sendromu (FMS) tanılı hastaların fiziksel aktivite düzeylerini değerlendirmek ve FMS karakteristikleri ile fiziksel aktivite arasındaki olası ilişkileri belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya FMS tanılı 70 hasta ile yaş ve cinsiyet olarak eşleştirilmiş 50 sağlıklı kontrol dahil edildi. Ağrı, görsel analog skala ile değerlendirildi. FMS etkisinin ölçülmesi için Fibromiyalji Etki Anketi (FEA) skorlama sistemi uygulandı. Ayrıca katılımcıların fiziksel aktivite düzeylerinin değerlendirilmesi amacıyla Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (UFAA) uygulandı. Grupların karşılaştırılması ve korelasyon analizleri için Mann-Whitney U testi ve Pearson korelasyon testi uygulandı. Bulgular: FMS tanılı olguların kontrollere oranla istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha az ulaşım ilişkili aktiviteler, boş zaman aktiviteleri ve total fiziksel aktivite düzeyleri sergiledikleri, yürüme ve yoğun fiziksel aktivitelerde daha az zaman geçirdikleri tespit edildi (p<0,05). Ayrıca hastaların ağrı skorları ile kendi rapor ettikleri orta ve yoğun fiziksel aktiviteleri arasında anlamlı bir negatif korelasyon saptandı (r=-0,41, p<0,01). Ancak FEA ve UFAA skorları arasında bir ilişki bulunamadı.
Sonuç: Çalışmada, FMS tanılı hastaların sağlıklı kontrollerden daha düşük fiziksel aktivite düzeyine sahip olduğu tespit edildi. Bu azalmış aktivitenin hastalığın impaktı ile değil, ağrı ile ilişkili olduğu gözlendi. FMS olgularının yönetiminde hastanın ağrı nedeniyle azalmış fiziksel aktivite davranışının dikkate alınması hastalığa bütüncül yaklaşıma katkıda bulunabilir.

Amaç: Çalışmada, radiküler semptomlu opere olmayan kronik bel ağrısı nedeniyle transforaminal epidural steroid enjeksiyonu için partiküllü ve partikülsüz steroid uygulanan hastaların retrospektif olarak işlem öncesi ve sonrası birinci ay ve üçüncü aydaki ağrı değişimi ile fonksiyonel kapasitedeki değişiminin değerlendirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, girişimsel işlem uygulanan 130 hastanın dosyası incelendi. Girişimsel işlem öncesi ve sonrası birinci ve üçüncü aylarda hastaların yaş, cinsiyet, ağrı lokalizasyonu, görsel analog skala, hasta global izlenim değişimi ve “Oswestry Disability Scale (ODI)” ile ilgili kayıtları hastane otomasyon sistemi ve hasta takip formları kullanılarak kayıt altına alındı.
Bulgular: Hastaların fonksiyonel kapasitesinin değerlendirildiği; işlem öncesi birinci ve üçüncü aylardaki ODI skoru karşılaştırılmasında birinci ve üçüncü ayda partiküllü steroid uygulanan grupta partikülsüz gruba göre istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edildi. Genelleştirilmiş doğrusal modeller kullanılarak bakıldığında ise her iki grupta da istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p=0,039), partiküllü steroid türü uygulanan hastalarda ODI skoru partikülsüz steroid uygulananlara göre ortalama her ölçüm zamanında yaklaşık 2,951 birim daha az bulundu.
Sonuç: Çalışma ile erken dönemde partiküllü steroidlerin partikülsüz steroidlere göre fonksiyonel kapasiteyi iyileştirmede daha üstün olduğu, uzun dönemde ise partikülsüz steroidlerin avantaj sağladığı ortaya konuldu.

Amaç: İnguinal herni onarımı, pediatride en sık yapılan günlük ameliyatlardan biridir. Bu prospektif randomize klinik çalışma, pediatrik tek taraflı kasık fıtığı onarımında ultrasonografi eşliğinde iliyoinguinal/iliyohipogastrik (IL/IH) sinir bloku ve insizyon öncesi yara infiltrasyonunu (PWI) postoperatif analjezi açısından karşılaştırmayı amaçlamaktadır.
Gereç ve Yöntem: Tek taraflı inguinal herni onarımı yapılan 1–6 yaş arası 65 çocuğa ultrasonografi eşliğinde IL/IH sinir bloku (grup IL/IH, n=32) ve insizyon öncesi yara infiltrasyonu (grup PWI, n=33) uygulandı. Her iki grupta da blok ve infiltrasyon için hacim 0,5 mL/kg olarak hesaplanarak 0,5 mg/kg %0,25 bupivakain+%2 prilokain karışımı kullanıldı. Birincil sonuç, her iki grubun operasyon sonrası “Face Legs Activity Cry Consolability (FLACC)” skorlarını karşılaştırmaktı. İkincil sonuçlar, ilk analjezik isteğine kadar geçen süreyi ve toplam asetaminofen tüketimini içeriyordu.
Bulgular: Birinci, üçüncü, altıncı ve 12. saatlerde FLACC ağrı skorları grup IL/IH’de grup PWI’ya göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düşüktü (sırasıyla p=0,013, p<0,001, p<0,001 ve p=0,037) (p<0,001). Gruplar arasında 10. ve 30. dakika ile 24. saatte fark yoktu (sırasıyla p=0,472, p=0,586 ve p=0,419) (p>0,05).
Sonuç: İnguinal herni onarımı olan pediatrik hastalarda ultrasonografi eşliğinde IL/IH sinir bloku, daha düşük ağrı skorları, daha az ek analjezi gereksinimi ve daha uzun ilk analjezi gereksinimi açısından PWI’ya göre daha üstün bulundu.

Amaç: Ağrı, hem dünyada hem de ülkemizde oldukça yaygın ve giderek artan bir sağlık problemidir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki erişkinlerde ağrı görülme sıklığı ve özelliklerini belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki bu araştırma, Türkiye’nin yedi demografik bölgesine dağılan 28 ilde 1.391 katılımcıyla 1 Şubat 2021–31 Mart 2021 tarihleri arasında yapıldı. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan tanıtıcı ve ağrı değerlendirme bilgi formu ile çevrim içi Google formlar üzerinden toplandı. Veri analizi için SPSS 25,0 (Statistical Package for Social Sciences [Chicago, Illinois, USA]) istatistik programı kullanıldı. İstatistiksel testlerin anlamlılık düzeyi için p<0,05 değeri kabul edildi.
Bulgular: Elde edilen verilerin analizi sonucunda araştırmaya dahil edilen katılımcıların yaş ortalaması 40,83±7,78 yıl, eğitim durumunun en fazla %70,4 (n=979) ile lisans, cinsiyetin en fazla %80,9 (n=1.125) ile kadın olduğu bulundu. Katılımcıların %58,1’nin Marmara Bölgesi’nde ve %41,8’inin İstanbul ilinde yaşadığı, %41,2’sinin özel sektör çalışanı olduğu belirlendi. Türkiye’deki erişkinlerin ağrı prevalansının %80,84 olduğu ve %79,07’sinin son bir yıldır ağrı yaşadığı saptandı. Yaşanılan ağrı nedeniyle %10,28’inin işe gidemediği, en çok ağrı hissedilen bölgenin %37,88 ile baş ve boyun bölgesi olduğu belirlendi. Ağrının giderilmesi için %32,92’sinin ilaç tedavisi aldığı ve %44,32’sinin nonsteroid antienflamatuvar ilaç kullandığı, %33,97’sinin ilaç tedavisi dışında ağrının hafifletilmesi için masaj yöntemini kullandığı belirlendi.
Sonuç: Araştırmanın sonuçlarına göre, Türkiye’de erişkin ağrı prevalansı oldukça yüksektir. Yüksek ağrı prevalansına rağmen ağrıyı gidermek için ilaç tedavisini tercih etme oranı düşük, ilaç dışı tedavi yöntemlerinin tercih oranı yüksektir.

Amaç: Trigeminal nevralji; trigeminal sinir bölgesinde tek taraflı, paroksismal, şok benzeri bir ağrıdır. Trigeminal nevralji için medikal tedavi, girişimsel prosedürler ve cerrahi operasyonlar gibi çeşitli seçenekler tedavide kullanılmaktadır. Pulse radyofrekans (PRF), daha güvenli ve uygulaması daha kolay görünen minimal invaziv bir perkütan tekniktir. Bu retrospektif çalışmada, trigeminal sinirin periferik dallarında PRF işlemlerinin analjezik etkisinin, etkililik süresinin ve yan etkilerinin değerlendirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, 2016–2018 yılları arasında hastanemiz algoloji kliniğinde takip edilen trigeminal nevraljili hastaların verileri retrospektif olarak incelendi. Medikal tedaviye yanıt vermeyen veya yan etkilerden dolayı ilaç kullanamayan, tedavi için trigeminal sinirin periferik dallarına PRF prosedürü uygulanan, 18–70 yaş aralığındaki hastaların verileri analiz edildi. Demografik profil, klinik prezentasyon, ağrı şiddeti, etkililik süresi ve komplikasyonlar değerlendirildi.
Bulgular: Çalışmaya ultrasonografi eşliğinde PRF işlemi yapılan 21 hasta dahil edildi. Hastaların ortalama görsel analog skala değerinin ilk ay sonunda 9,25±0,63’ten 1,55±0,88’e düştüğü saptandı. Hastaların ağrısız döneminin 12 aya (9–21 ay) kadar sürdüğü ve herhangi bir komplikasyon oluşmadığı tespit edildi.
Sonuç: Trigeminal sinirin periferik dallarına lokal anestezik ile yapılan bloktan fayda gören hastalarda PRF işlemi etkili ve güvenli bir yöntem gibi görünmektedir.

Aralık 2020 tarihinden bu yana tüm dünyada koronavirüs hastalığına (COVID-19) karşı aşı programları uygulanmaktadır. Aşıların yaygın yan etkilerinin yanı sıra herpes zoster aktivasyonu ile ilgili de artan olgu raporları bildirilmektedir. Bu olgu raporunda, inaktif COVID-19 aşısı olduktan sonra biri postherpetik nevralji gelişen üç herpes zoster olgusunu tanımlıyoruz. İlk iki hasta, aşılamadan sırasıyla sekiz ve on gün sonra herpes zoster gelişen hastaydı. Ağrı parasetamol ve nonsteroid antienflamatuvar ilaçlarla kontrol edilemeyince hastalara zayıf opioid olarak kodein verildi. Buna ek olarak, birinci hastaya gabapentin başlandı, ikinci hastaya ise erektör spina plan bloku uygulandı. Üçüncü hasta herpes zoster tanısından dört ay sonra başvuran hastaydı ve postherpetik nevralji olarak değerlendirildi. Tramadol ile ağrı palyasyonu sağlandı. Kesin neden henüz tam olarak belirlenememiş olsa da aşılamadan sonra artan herpes zoster raporları, aşılar ile herpes zoster gelişimi arasında bir bağlantı olduğunu düşündürmektedir. COVID-19 aşılanmasının devam edeceği düşünüldüğünde, herpes zoster ve postherpetik nevralji olguları da görülmeye devam edecektir. COVID-19 aşıları ile herpes zoster arasındaki ilişkiyi daha fazla değerlendirmek için daha fazla epidemiyolojik çalışmaya ihtiyaç vardır.

Dört yıl önce idiyopatik intrakraniyal hipertansiyon (İİH) tanısı alan, 40 yaşında bir kadın hekim hasta, son yıllarda herhangi bir ilaç kullanmadan remisyonda takip edilmekteydi. Koronavirüs hastalığı (COVID-19) salgınının başlangıcından bu yana yüksek riskli alanda ve stres altında çalışan hasta, gün boyunca uzun süreler kişisel koruyucu ekipman (N95 maskesi, koruyucu giysi, gözlük ve koruyucu başlık) kullanıyordu. Bu süreçte hastanın baş ağrıları tekrar ortaya çıktı ve İİH nüksü nedeniyle asetazolamid, ardından topiramat ve diyet tedavisi başlandı. İİH tedavisi sırasında, tedavinin çok nadir bir yan etkisi olan ve hastanın ilk atağında daha yüksek dozlarda tedavi altında olmasına karşın görülmeyen semptomatik metabolik asidoz, nefes darlığı ve göğüs sıkışma hissi ile karakterize bulgu ve semptomlar ortaya çıktı. Burada, COVID-19 salgını sırasında İİH tanısı ve yönetiminde ortaya çıkan sorunlar tartışılacaktır.

Lokal anesteziklerin yaygın olarak kullanılması ve dorsal ve ventral ramilerin bloke edilmesi nedeniyle birçok operasyonda postoperatif analjezi için erektör spina plan blokunun (ESPB) başarılı bir şekilde kullanıldığı bildirildi. Ayrıca ESPB’nin, lomber bölgeye yüksek hacimli lokal anestezik uygulaması yoluyla lomber disk herniasyonunun neden olduğu bel ağrısının hafifletilmesi için de kullanıldığı gösterildi. Yüksek hacimli lokal anestezik uygulaması blokun etkinliğini artırırken, kapsama alanı nedeniyle beklenmedik yan etkilere de neden olabilir. Literatürde, torasik ESPB uygulamasının ardından gelişen motor güçsüzlükle ilgili sadece bir olgu bildirildi. Bu olgu sunumunda, lomber disk herniasyonu nedeniyle bel ve bacak ağrısı olan 67 yaşındaki kadın hastada, lomber ESPB uygulamasını takiben bilateral motor blok gelişti. Bu olgu, literatürde bu şekilde bildirilen ikinci vakadır.

Editöre mektup.

Bu yazıda, düşük doz lokal anestezik ve deksametazon kombinasyonu ile bilateral supraorbital ve supratroklear sinir bloğuna sekonder bir kozmetik komplikasyon olgusu sunulmaktadır.